Diyabet Hemşiresi Diyabetlinin Yaşamına Nasıl Katkı Sağlar?

Diyabet hemşiresi bir diyabetlinin yaşamında önemli rol oynar. Diyabetle yaşam, ömür boyu süren bir yolculuktur. Diyabet hemşiresi de bu yolculuğa kimi zaman ışık tutan bir fener, kimi zaman da yolculuğa eşlik eden bir yol arkadaşı gibidir.

Diyabet hemşiresi; hastalık bakım sürecinde, eğitim gereksinimlerinin belirlenip karşılanmasında, diyabet tedavi uyumunun sağlanmasında ve daha birçok konuda diyabetli bireyin yaşamına dokunur.

Diyabet; diyabetli bireyin ve ailesinin yaşamını tüm yönleriyle etkileyen, yaşam tarzı değişikliği ve diyabet öz yönetimi becerisi gerektiren kronik bir hastalıktır. Diyabet öz yönetimi ve diyabet öz yönetimi desteği, diyabetle yaşamda tedavi ve bakım sürecinin önemli bir basamağıdır. Diyabetli bireyin diyabet öz yönetimi becerisi kazanmasında ve destek sağlanmasında diyabet hemşiresi anahtar rol oynar.

Diyabet hemşiresinin, diyabetlinin yaşamına dokunarak katkı sağladığı alanlar şöyledir.

Diyabetliye Diyabet Öz Yönetim Desteğinde Bulunur

Diyabetlinin takip ve tedavisinde hedeflerden biri, diyabetlinin öz yönetim becerisi kazanmasının sağlanmasıdır. Diyabetli bireyin tedavi uyumunu sağlayan öz bakım davranışlarının tümü diyabet öz yönetimi olarak nitelendirilir.  

Diyabetle yaşamda, bireyin diyabet öz yönetimini ve öz bakım becerilerini yaşam alışkanlığına dönüştürmesi önemlidir. Diyabet hemşiresi eğitim, danışmanlık ve hastalık yönetiminde destek rolüyle diyabetlinin öz yönetimi becerisi kazanması ve sürdürmesine yardımcı olur.

Diyabet hemşiresinin, diyabet öz yönetimi desteğinde bulunduğu bazı konuları size şu şekilde sıralayabilirim:

• Diyabetlinin hastalığı hakkında bilgi düzeyinin ve farkındalığının gelişmesini sağlama.
• Diyabetlinin sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazanmasına ve sürdürmesine katkı sağlama.
• Diyabetlinin sağlıkla ilgili yanlış inançlarının farkında olup, olumlu yönde dönüştürmesine yardımcı olma.
• Diyabetlinin düzenli kan şekeri kontrolünün önemini kavramasına ve gerektiğinde bireysel takip yapmasına katkı sağlama.
• Diyabetlinin günlük yaşamında beslenme ve egzersiz yönetimiyle ilgili bilgi düzeyinin artmasını sağlama.
• Diyabetlinin günlük yaşamında beslenme, egzersiz, kan şekeri ve insülin tedavi dozu ilişkisini etkili yönetmesine katkı sağlama.
• Diyabetli bireyin tatil sürecinde, stres durumunda ya da başka bir hastalık araya girdiğinde, beslenme programını nasıl ayarlayabileceği konusunda bilgilenmesini sağlama.
• Diyabetlinin medikal tedavi planında olan ağızdan ilaç ya da insülin tedavi dozlarını, doğru zamanda ve gerekli dozlarla alması konusunda bilgilenmesini sağlama.
• Diyabetlinin kan şekeri hedef aralığın üstünde (hiperglisemi) ya da hedef aralığın altında (hipoglisemi) olduğunda, sorunu nasıl düzeltebileceği ve hangi önlemleri alabileceği konusunda bilgilenmesini sağlama.
• Araya giren başka hastalık durumunda medikal tedavi dozlarını, diyabet sağlığı bakım ekibiyle birlikte gözden geçirmeyi ihmal etmemesi konusunda diyabetliye farkındalık kazandırma.
• Diyabetlinin koruyucu ayak bakımının önemini kavrayarak, düzenli ayak muayenesi yaptırması konusunda bilgilenmesini sağlama.
• Diyabetlinin tıbbi kontrollerini aksatmaması konusunda bilgilenmesini sağlama.

Diyabetliye Yaşam Boyu Öğrenme Anlayışı Kazandırır

Diyabet eğitimi, diyabet takip ve tedavisinde önemli yer tutar. Diyabetlinin eğitim sürecinde temel hedeflerden biri, diyabetli bireye diyabet öz yönetim alışkanlığı kazandırılmasıdır. Diyabet öz yönetimi, diyabetlinin tedavi uyumunu sağlayan öz bakım davranışlarının sorumluluğunu üstlenmesi demektir.

Diyabet öz yönetiminde başarı sağlayabilmek için, diyabet hakkında gerekli bilgi birikimine sahip olmak ve öz bakım becerisi kazanmak önemlidir. Diyabet eğitimi ise; diyabetle yaşamda gerekli olan bilgi gereksinimini karşılayacak yeterlilikte, diyabet öz yönetimine katkı sağlayacak bilgi, beceri, davranış ve başa çıkma yöntemlerini kazandırmayı amaçlayan nitelikte olmalıdır. Diyabet hemşireleri de diyabetli bireylerle birlikte ayrıca ailelerine/yakınlarına, diyabet öz yönetim eğitimi ve desteğinde katkı sağlar.

Bir diyabet hemşiresinin diyabetli bireye diyabet eğitiminin yaşam boyu sürdürülebilir olduğu konusunda farkındalık kazandırması önemlidir. Diyabetli bireyin aileleri/yakınlarıyla birlikte, yaşam boyu diyabeti öğrenme anlayışını benimsemeleri ve öğrendiklerini deneyimlerine yansıtmaları gerekir. Diyabet hemşireleri ise, diyabetli bireyle birlikte ailelerine ve yakınlarına da diyabeti yaşam boyu öğrenme anlayışını kazandırma amacında olur.

Diyabetliyi Her Yönüyle Anlamaya Çalışır

İnsan ilişkilerinde anlamak ve anlaşılmak önemli gereksinimler arasındadır. Diyabet hemşiresiyle diyabetli arasında kurulan anlayış, güven duygusunu güçlendirir. Bir diyabet hemşiresi etkili iletişim yöntemiyle, diyabetliyle güvene dayalı ve içten bir iletişim kurma çabasında olur.

Diyabet hemşiresinin samimi, içten ve etkili dinleme becerisi diyabetliyle olan bağını güçlendirir. Ancak anlaşıldığını hisseden bir insan, karşısındakine içtenlikle ve samimi bir paylaşımda bulunur. Bir diyabet hemşiresi de, bu farkındalıkla diyabetliyi her yönüyle anlamaya çalışarak ve diyabetlinin gereksinimlerini doğru saptayarak çözüm yolu gösterir.

Diyabetle ömür boyu sürecek yaşam yolculuğunda, diyabetli için yaşamın her dönemi farklı sorunları da beraberinde getirebilir. Diyabet hemşiresi; diyabetlinin çocukluk ya da ergenlik dönemi, yetişkinlik dönemi, hamilelik ya da yaşlılık dönemi gibi farklılıklarını dikkate alarak uygun yaklaşım gösterir.

Diyabetlinin Öz Güveninin Korunmasına Destek Olur

Diyabetle yaşamda öz bakım sorumluluğu üstlenmek için, diyabetlinin kendine olan güven duygusu önem taşır. Bunun için diyabetli bireyin her koşulda öz güveninin korunmasında, diyabet hemşiresinin desteği önemlidir.

Bir diyabet hemşiresinin, diyabetlinin öz güveninin korunmasında sağladığı destek şunları kapsar:

• Diyabetli bireyin öz bakım gereksinimlerini karşılamada sorumluluk üstlenmesini sağlama.
• Diyabetli bireyin sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazanması ve sürdürmesini destekleme.
• Diyabetlinin yetersizlik gösterdiği alanlardan çok, güçlü olduğu alanlara odaklanmasını sağlama.
• Diyabetle yaşamda, diyabetlinin öz disiplinini güçlü tutmasına destek olma.
• Diyabetli bireyin yaşamında, doğru ve ulaşılabilir hedefler belirlemesine destek olma.
• Diyabetli bireye öz yönetiminde motivasyon desteği sağlama.
• Diyabetli bireyin diyabetle yaşamda güçlenmesine katkı sağlama.
• Diyabetlinin sosyal destek düzeyinin güçlenmesine katkı sağlama.

Diyabetliyi Özgünlüğüyle Kabul Eder  

Diyabetli her birey; fiziksel, ruhsal, zihinsel, bireysel ve toplumsal özellikleriyle özgündür. Her diyabetlinin becerileri, beklentileri, gereksinimleri, sorunları, güçlü ve zayıf yönleri farklılık gösterir. Cinsiyeti, yaşı, eğitim düzeyi, aile yapısı, yaşam tarzı, mesleği, ekonomik durumu, sosyo kültürel özellikleri ve genel sağlık durumu gibi birçok faktör diyabetlinin beklentilerini ve gereksinimlerini etkiler. Bir diyabet hemşiresi, diyabetli bireye onun gereksinimleri doğrultusunda ve bireyselliğine özgü uygun yaklaşımda bulunur.

Diyabetli her birey kendine özgü ve özeldir. Diyabet hemşiresi de, her diyabetlinin özel olduğunu o diyabetli bireye hissettirmelidir. Böylece diyabetle yaşamında, diyabetliyle diyabet hemşiresi sürekli iş birliği içinde hareket edebilir.

Diyabet hemşiresi; diyabetlinin hayatında kimi zaman bakım veren, eğitmen ya da danışmanlık rolüyle, kimi zaman da diyabetle yaşamına yol arkadaşlığıyla önemli katkı sağlar.

Fotoğraf Cameron Venti ve Unsplash aracılığıyla

Sorumluluk Reddi Beyanı: Bu sitede sunulan içerikler ve materyaller sadece bilgilendirme amaçlıdır. Paylaşımlar tıbbi hizmet, tıbbi talimat veya tıbbi öneri olarak anlaşılmamalıdır. Bu sitede yer alan bilgilerin hiçbiri, sağlık uzmanları ile yapılan görüşmelerin yerini almayı amaçlamamaktadır. Bu nedenle; sağlıkla ilgili her türlü gereksinimiz için mutlaka hekim, hemşire, diyetisyen, eczacı ya da ilgili diğer sağlık uzmanlarına danışmanız ve tavsiyelerine uymanız önemlidir.