Tip 2 Diyabeti Önlemede Fiziksel Aktivitenin Önemi

Tip 2 diyabeti önlemede fiziksel aktivite önemli rol oynar. Yaşam tarzınız hareketsiz ise bu durum şişmanlık (obezite) ve tip 2 diyabet gibi birçok sağlık sorunu açısından risk oluşturur.

Şişmanlık ve tip 2 diyabeti önlemede aktif bir yaşam tercih edilmesi ve sağlıklı beslenme alışkanlığı sürdürülmesi önemli adımlar arasında yer alır.

Günümüz koşullarında hızlıca artış gösteren şişmanlık sorunuyla birlikte görülen tip 2 diyabet hastalığı küresel bir sağlık krizi olarak karşımızda. Tip 2 diyabet yaşam kalitesini etkileyen, iş gücü kaybına neden olan ve mali yük getiren kronik bir hastalık. Kentleşmenin beraberinde getirdiği sağlıklı olmayan yaşam tarzı alışkanlıkları nedeniyle, dünyada tip 2 diyabetli birey sayısı da hızla artıyor.

Sağlıklı bir yaşam için, bireysel anlamda sorumluluk üstlenmek ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemek önemli. Hareketli yaşam, sağlıklı beslenme tarzı, kilonun kontrolü, doğru nefes alışkanlığı, hijyen kurallarına uyma, düzenli uyku ve sigara gibi zararlı maddelerden uzak durma sağlıklı yaşam alışkanlıkları arasında yer alır.

Tip 2 Diyabeti Önlemede Fiziksel Aktivite Neden Önemli?

Fiziksel aktivite; vücudumuzun iskelet kaslarının çalışmasıyla gerçekleşen ve iskelet kaslarımız kasıldığında enerji tüketiminin meydana geldiği hareketler şeklinde tanımlanır. Gün içerisinde yapılan aktivitelerle birlikte; yürüme, koşma, merdiven çıkma, çömelme ve kalkma, zıplama, yüzme, bisiklet sürme, kürek çekme, ip atlama, baş-gövde hareketleri, kol-bacak hareketleri, oyun ve dans başlıca fiziksel aktivite çeşitleridir. Düzenli ve tekrarlı yapılan vücut hareketlerine ise egzersiz denir.

Günlük yaşamda fiziksel aktivite düzeyinin yüksek olması yaşam kalitesini arttıran bir durumdur. Hareketsiz bir yaşam tarzıysa tip 2 diyabet gibi birçok sağlık sorunu açısından risk oluşturur. Tip 2 diyabetin gelişmesinde; yaşın ilerlemesi, genetik yatkınlık, sağlıksız beslenme alışkanlığı ve şişmanlık gibi risk faktörleriyle birlikte fiziksel aktivite düzeyinin düşüklüğü de önemli riskler arasında yer alır.

Tip 2 diyabeti önlemede fiziksel aktivitenin önemine yönelik yürütülen çalışma sonuçlarına baktığımızda:

• 300.000’in üzerinde katılımcının değerlendirildiği bir meta-analiz çalışmasındaysa düzenli egzersizin tip 2 diyabet gelişme riskini %30 oranında azalttığı
• Diyabetli olmayan 87.253 kadın katılımcının değerlendirmeye alındığı bir çalışmada, haftada en az bir kez şiddetli egzersiz yapanların sekiz yıllık izlem sonucu diyabet gelişme riskinin %33 daha düşük olduğu
• 70.102 katılımcıyla yürütülen bir çalışmada, sekiz yıllık izlem sonrası fiziksel aktivite düzeyleri gruplandırılmış ve günlük yaşamında aktivitesi en yüksek grubun aktivitesi en düşük gruba göre diyabete yakalanma riskinin %26 daha az olduğu
• 27 ayrı çalışmanın incelendiği bir meta analiz çalışmasında, tip 2 diyabetlilere uygulanan farklı egzersiz programlarının diyabetlilerin metabolik kontrollerine olumlu katkı sağladığı saptanmış.

Bu konuda yürütülen çalışma bulguları ışığında; fiziksel olarak aktif bir yaşam tarzı benimsenmesinin ve egzersiz alışkanlığının tip 2 diyabet riskini önemli oranda azalttığı söylenebilir.

Fiziksel Aktiviteyi Arttırmak Neden Önemli?

Günlük yaşamımızda fiziksel aktiviteyi arttırmak tip 2 diyabeti önlemede ve sağlık yaşam sürdürmede oldukça önemli.

Günlük yaşamda fiziksel aktiviteyi arttırmanın başlıca yararları şunlardır:

• Kilo vermeye ve ideal kiloyu korumaya katkı sağlar.
• Vücuttaki yağ oranını azaltarak kas kitlesinin artmasına yardımcı olur.
• İnsülin direnci sorununun azalmasına katkı sağlar.
• Kan basıncını ve kan yağı oranlarını düzenler.
• Kalp damar sağlığını korur.
• Kişinin özgüvenini arttırır.
• İyilik hissini ve yaşam kalitesini arttırır.
• Sağlıklı bir yaşam sağlar.

Günlük Yaşamda Fiziksel Aktivite Nasıl Arttırılabilir?

Tip 2 diyabeti önlemede ve sağlıklı bir yaşam sürdürmede aktif bir yaşam tarzı önemli. Bu amaçla öncelikle kişinin fiziksel aktiviteyi arttırmayı arzu etmesi, motivasyonu ve kararlılığıdır gerekli olan. Kişi aktif yaşam alışkanlığı kazandıkça bu durumun beden, ruh ve zihin sağlığına olumlu etkilerini hisseder. Böylece bu alışkanlığını ilerleyen yaşamında da sürdürülebilir hale getirebilir.

Günlük yaşamda fiziksel aktiviteyi arttırmaya yönelik uygulanabilecek başlıca yöntemler:

• Günde ortalama 30-45 dakika ve haftada ortalama en az 150 dakika temiz havada yürüyüş yapılması
• Dışarıda yürüme imkânı olmayanların evde, balkonda ya da bahçede postacı yürüyüşü yapması
• Asansör kullanmak yerine merdivenlerin tercih edilmesi
• Bisiklet sürme imkânı olanların bisiklet sürmeyi tercih etmesi
• Bahçe yapma imkânı olanların bahçe işleriyle uğraşması
• İşine arabayla gidenlerin daha uzağa arabasını park ederek yürümeyi tercih etmesi
• İp atlama ya da müzik eşliğinde dansın tercih edilmesi
• Cam ve yerleri silmek gibi ev işlerinin yapılması
• Arabası olanların arabasını kendi yıkaması
• Haftada 2-3 gün orta tempoda yüzme, basketbol, futbol, tenis gibi spor aktivitelerinin tercih edilmesi
• Doğada bulunan park alanlarındaki spor aletlerinin kullanılması

Kişinin sevdiği ve düzenli olarak yapabileceği bir fiziksel aktivite etkinliğini kendine yaratması önemli. Fiziksel aktivite artışının en önemli kuralı ise, bu etkinliğin mutlaka alışkanlığa dönüşmesi. Aksi halde fiziksel aktivitenin istikrarlı sürdürülmesi zor olabilir.

Fiziksel Aktiviteyi Arttırma Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

Günlük yaşamında hareketsiz olan erişkin bir bireyin, aktivite programı öncesi eğer bir risk durumu söz konusuysa tıbbi açıdan kapsamlı değerlendirilmesi önem taşır. Bu tıbbi değerlendirmede:

• Genel sağlık durumu
• Kişinin yaşı
• Kronik hastalık durumu ve şikayetleri
• Kalp sağlığı açısından gerekli değerlendirmeler
• Sigara içme durumu
• Daha önceki fiziksel aktivite düzeyi değerlendirmesi yer alır.

Tip 2 diyabeti önlemede fiziksel aktivitenin önemi ortada. Tip 2 diyabet riskini azaltmak amacıyla aktif bir yaşam tercih etmek, sağlıklı bir yaşam için sorumluluk üstlenmek demek.

Bu yazı da ilginizi çekebilir.

Fotoğraf Canva aracılığıyla

Sorumluluk Reddi Beyanı: Bu sitede sunulan içerikler ve materyaller sadece bilgilendirme amaçlıdır. Paylaşımlar tıbbi hizmet, tıbbi talimat veya tıbbi öneri olarak anlaşılmamalıdır. Bu sitede yer alan bilgilerin hiçbiri, sağlık uzmanları ile yapılan görüşmelerin yerini almayı amaçlamamaktadır. Bu nedenle; sağlıkla ilgili her türlü gereksinimiz için mutlaka hekim, hemşire, diyetisyen, eczacı ya da ilgili diğer sağlık uzmanlarına danışmanız ve tavsiyelerine uymanız önemlidir.

Kaynaklar

1. The International Diabetes Federation https://www.idf.org/ Erişim Tarihi: 04.06.2020
2. Hekim M. Tip 2 Diyabet, Hipertansiyon ve Obezitenin Önlenmesinde Fiziksel Aktivitenin Önemi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2015; 8 (38): 1081-1086.
3. Manson JE, Rimm EB, Stampfer MJ, Colditz GA, Willett WC, Krolewski AS, et al. Physical activity and incidence of non-insulin-dependent diabetes mellitus in women. Lancet. 1991;338:774-778.
4. Jeon CY, Lokken RP, Hu FB, van Dam RM. Physical avtivity of moderate intensity and risk of type 2 diabetes: a systematic review (Review). Diabetes Care. 2007;30:744-752.
5. Hu FB, Sigal RJ, Rich-Edwards JW, Colditz GA, Solomon CG, Willett WC, et al. Walking compared with vigirous physical activity and risk of type 2 diabetes in women. JAMA. 1999;282:1433-1439.
6. SNOWLING, Neil J., HOPKINS, Will G. (2006). Effects of Different Modes of Exercise Training on Glucose Control and Risk Factors for Complications in Type 2 DiabeticPatients. Diabetes Care, S. 29.11, s. 2518-2527.