Hemşire Koçluğu
Hemşire koçluğu bazı ülkelerde uzun yıllardır ilgi gören bir yetkinliktir. Hemşirelerin kariyer yolculuklarına katkı sağlayabilecek önemli bir yetkinlik olan hemşire koçluğunu kaleme almak istedim bu yazımda siz değerli okuyucularım için.
Dünya geneli önemi artan koçluk mesleği sağlık alanında da tercih edilen etkili yaklaşımlar arasındadır. Bütünsel hemşirelik anlayışından temel almış olan hemşire koçluğu; “Sağlıklı ya da sağlığı bozulmuş kişiyi merkeze yerleştiren ve yardımcı olan hemşirelik rolünün; sağlık hedeflerinin oluşturulmasında, yaşam tarzı değişikliği yaratılmasında, sağlığı geliştirme ve hastalık yönetimi amaçlı davranış değişiminde etkin kullanılmasıdır.”
Hemşire koçları, sağlık hizmetleri alanında sağlığı geliştirici rolüyle ve kanıta dayalı uygulamalarıyla genel sağlığı ve refahı artırmak amacıyla, davranış ve yaşam tarzı değişimini destekleyici rol alır.
Hemşire koçluğu kavramı ilk olarak ABD başta olmak üzere batı ülkelerinde ortaya çıkmıştır. Amerikalı Hemşireler Derneği (ANA) ve Amerikan Bütünsel Hemşireler Derneği (AHNA), beraberinde 19 profesyonel hemşirelik kuruluşu hemşirelik mesleğinde, hemşire koçluğu rolünü resmen tanımıştır. Hemşire koçluğu eğitimleri, hemşirelik uygulamalarının sağlık ve zindelik yönlerini güçlendirmeye yönelik farkındalıkla American Holistic Nurses Credentialing Corporation (AHNCC) tarafından 2012’de Nurse Coach (NC-BC) ve Health and Wellness Nurse Coach (HWNC-BC) sertifikalarıyla yapılandırılmıştır. Nurses Credentialing Corporation (AHNCC), ABD’de ulusal olarak akredite edilmiş olan ve bütünsel hemşirelik ilkeleriyle yapılandırılmış bir hemşire koçluğu programıdır.
Bütünleştirici Hemşire Koçu Akademisi – Uluslararası Hemşire Koçluğu Derneği (INCA) (Integrative Nurse Coach Academy -International Nurse Coach Association – INCA) bireylere, gruplara ve topluluklara en büyük sağlık potansiyellerini ve hedeflerini gerçekleştirmelerinde ve ulaşmalarında yardımcı olan ve beden-zihin-duygular-ruh-çevreyi bütünleştiren ilkeleri benimseyerek yaklaşımda bulunan hemşire koçlarını bir araya getirerek destekleyen diğer bir kuruluştur.
Hemşire Koçluğu Nedir?
Hemşire koçluğu sağlıklı/sağlıklı olmayan bireylerin sağlıklarının korunması veya iyileştirilmesi yönünde hedeflerini netleştirmeleri ve bu hedeflerine ulaşmalarını kolaylaştırmak amacıyla; hemşireler tarafından sağlanan hedef ve sonuç odaklı, yapılandırılmış, ilham veren ve farkındalık kazandıran profesyonel bir etkileşimdir.
Hemşire koçluğu; bireylerin ve/veya grupların var olan potansiyellerini gerçekleştirmelerine destek amaçlı değişim ya da gelişim sürecini kolaylaştırmak üzere hemşirelik uygulamalarına koçluk yetkinliğinin entegre edilmesidir. Hemşire koçları; beden, zihin, duygu, ruh ve çevresel olarak kişiyi bütünsel anlamda değerlendirerek, koçluk temel ilkelerini kullanarak, şifa veren yaklaşımlarıyla kişinin gelişimini, değişimini, iyileşme sürecini ve iyi oluş halini kolaylaştırır.
Hemşire koçları, koçluk desteği verdikleri kişilerle güvene dayalı koçluk ilişkisi kuran değişim ajanlarıdır.
Hemşire koçları ruh, zihin, beden, duygu ve çevre boyutunda bütünsel anlamda değerlendirerek kişinin fırsatlarını ve engellerini görmesini, potansiyelini keşfetmesini sağlar. Koçluk desteği alanın kişinin hedeflerini netleştirmesine, hedeflerine ulaşması için güçlenmesine ve kararlıkla eyleme geçmesine koçluk etkileşimiyle katkı sağlar. Kişinin hedeflerine ne ölçüde ulaştığı konusunda ayrıca takip ve destekte bulunur. Böylece hemşire koçları, koçluk desteği alan müşterilerini güçlendirir. Bakış açılarını geliştirir. Değişim yaratmalarına öncülük eder. Onlara hemşire koçluğuyla yol arkadaşlığı eder.
Hemşire koçları, sağlık hizmetleri bakım sisteminde çözüm odaklı yaklaşımlarıyla sağlıklı yaşam, sağlığın korunması, sağlığın geliştirilmesi ve hastalıkların önlenmesine odaklı destekleriyle önemli rol oynar. Profesyonel hemşire koçu; bireylerin ya da grupların potansiyellerini gerçekleştirmelerine destekleyici rol alarak değişim ya da gelişim süreçlerini kolaylaştırmak için koçluk yetkinliklerini uzmanlık alanlarıyla bütünleştirir.
Hemşire koçları bireye fiziksel, psiko-sosyal, ruhsal, kültürel ve çevresel boyutlarıyla bütünsel yaklaşımda bulunur.
Bütünleştirici hemşire koçluğu uygulamalarında sıklıkla kullanılan yaklaşımlar nelerdir?
Bütünsel hemşirelik yaklaşımı ilkelerini benimseyen hemşire koçları farklı yaklaşımları koçluk ilişkisi sürecinde kullanırlar. Bunlar:
- Onaylama
- Bütünsel ve sezgisel dinleme
- Takdir edici sorgulama ve kutlama
- Aromaterapi teknikleri
- Sanat ve çizim
- Bilişsel yeniden çerçeveleme
- Enerji uygulamaları
- Aktif yaşamı teşvik etmek
- Hedef belirleme
- Mizah ve kahkaha
- Güçlü niyetler oluşturulması
- Günlük kaydı tutulması
- Meditasyon çalışmaları
- Farkındalık çalışmaları
- Olumlama çalışmaları
- Motive edici görüşmeler
- Eylem adımlarını planlama
- Müzik ve ses terapisi
- Doğa yürüyüşleri
- Gözlem ve aynalama
- Oyunlaştırma
- Açık uçlu sorular
- Araştırma soruları
- Gevşeme yöntemleri
- Öz değerlendirmeler
- Kişisel bakım müdahaleleri
- Kendini yansıtma
- Sessizlik
- Somatik farkındalık
- Hikaye anlatımı
- Vizyon çalışması
- Etkili geri bildiririm verme
- Sezgisel bilme
- İyileştirici müdahaleler
- Akut ve kronik bakım eğitimi
- Sağlıklı yaşam biçimi eğitimi
- İdeal kilonun korunmasına danışmanlık ve eğitim
- Koruyucu bakım eğitimi
- Öz farkındalık çalışmaları şeklindedir.
Hemşire koçluğu gerektiren öncelikli alanlar nelerdir?
Hemşire koçluğu yaklaşımı sağlıklı/sağlıklı olmayan bireylerin sağlıklarının korunması veya iyileştirilmesi amacıyla kullanıldığı gibi öncelikli kullanım alanları ise başlıca şu şekilde şekildedir:
- Davranış değişikliği veya yaşam tarzı değişikliği arayışında olan sağlıklı ya da sağlıklı olmayan bireyler
- Yeni tanı almış kronik hastalar
- Kronik hastalıkların getirdiği sorunlarla baş etmek isteyenler
- Zor kararlarla karşı karşıya kalan hastalar
- Yaşamın sonu dönemde olan hastalar
- Ameliyat, taburculuk veya bakım geçişinde olan hastalar
- Sağlık sorunları nedeniyle yaşam ya da aile ilişkileriyle yüzleşme döneminde olanlar
Günümüzde gün geçtikçe önemi dünya geneli artan koçluk mesleğinin, sağlık hizmetleri alanında da önemli bir yeri bulunur. Hemşirelik alanında daha fazla meslektaşımın bu konuya ilgi duyması ve araştırması temennimle bir başka yazımda buluşmak üzere sağlıkla kalın!
Kaynaklar
- Hess, Darlene, et al. The Art & Science of Nurse Coaching: The Provider’s Guide to Coaching Scope and Competencies. American Nurses Association, 2013.
- Dossey B. Et al. Nurse Coaching Through a Nursing Lens: The Theory of Integrative Nurse Coaching. American Holistic Nurses Association, 2015.
- https://www.ahna.org/ Erişim Tarihi: 16.06.2022
- https://inursecoach.com/ Erişim Tarihi: 16.06.2022
- Kapak görseli National Cancer Institute aracılığıyla Unsplash sayfasından alınmıştır
