Hemşireler İçin Profesyonel Koçluk Yolculuğunda Koçluk Eğitiminin Önemi

Hemşireler için koçluk eğitimi, kariyer yolculuklarında mesleki yetkinliklerini geliştirmelerine önemli katkı sağlar!

Günümüz dünyasının belirsiz ve karmaşık koşullarıyla birlikte, sağlık bakım hizmetleri de bu durumdan etkilenir. Değişen koşullar neticesinde sağlık bakım hizmetleri alanında güçlü klinisyenlere, liderlere ve koçlara ihtiyacın arttığı görülür. Kişinin değerlerini keşfederek potansiyelini ortaya koymasını sağlayan profesyonel bir yol arkadaşlığı olan koçluk, hemşireler için de önemli bir yetkinliktir.

Hemşireler sağlığın korunması, geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi ve bulaşıcı olmayan hastalıkların yönetiminde kişi merkezli yaklaşım tarzıyla önemli rol oynayan meslek grubudur. Sağlıklı ya da sağlığı bozulan bireylerle kurdukları güçlü ilişkiyle hemşireler, koçluk yaklaşımındaki rolüyle de sağlık bakım hizmetlerinde kalitenin yükseltilmesinde etkin rol üstlenir. Hemşire koçluğu ise sağlığın korunması ve iyileştirilmesindeki önemiyle, bilginin arttırılmasında, karar vermeyi kolaylaştırmasında, davranış değişikliğini destekleyerek hastanın öz yeterliliğini geliştirmesindeki katkılarıyla hemşirelerin mesleki yetkinlikleri arasında yerini alır.

Bu yazımda siz değerli okuyucularım için, hemşire koçluğuna giden yolda profesyonel koçluk eğitiminin önemini ve profesyonel koçlukta unvanlanma sürecinin mesleki gelişime katkılarını kaleme aldım. Katkı sağlaması ve farkındalık yaratması temennimle.

Hemşireler İçin Profesyonel Koçluk ve Önemi

Koçluk mesleğinde dünya geneli en büyük profesyonel kaynak olarak hizmet veren ve kar amacı gütmeyen organizasyon olarak varlık gösterir Uluslararası Koçluk Federasyonu (ICF). Organizasyon olarak ICF; çeşitli programların ve oluşturulmuş standartların aracılığıyla koçluk mesleğini yapılandırma, destekleme ve koruma rolünü üstlenen bir kuruluştur.

ICF’in yapmış olduğu koçluk tanımına baktığımızda; “Günümüzün belirsiz ve karmaşık ortamlarında önemi artan, kişisel ve mesleki potansiyeli en üst düzeye çıkarmak için ilham veren, düşünmeye teşvik eden ve yaratıcı bir süreçte müşteri ile ortaklık ilişkisi” şeklinde tanımlanır.

Hemşirelik mesleğinde koçluk yetkinliğini kazanmak, yönetici pozisyonunda olan hemşirelerden klinik hemşirelerine kadar mesleki organizasyonunun her seviyesini destekleyici nitelikte karşımıza çıkar. Hemşirelerin koçluk yetkinliğini kullanarak hastalarına yaklaşım göstermeleri, klinik bakım uygulamalarında gelişmeye, hasta güvenliğinde artışa ve sağlık hizmeti bakım kalitesinde iyileştirme çalışmalarına katkı sağlar.

Hemşirelerin sağlıklı ya da sağlığı bozulan bireylere yaklaşımlarında koçluk yetkinliklerini kullanmaları; ruhsal, davranışsal, fizyolojik ve sosyal boyutuyla bireylerin yaşamlarında olumlu etkilerinin olduğu görülür.

Hemşireler Profesyonel Koçluk Yetkinliğini Nasıl Kazanabilir?

Hemşirelik mesleğinde koçluk yaklaşımı, hemşire koçluğu rolüyle ilk defa ABD başta olmak üzere batı ülkelerinde ortaya çıkmıştır. Hemşire koçluğu rolü bütünsel hemşirelik anlayışından temel alarak Amerikalı Hemşireler Derneği (ANA), Amerikan Bütünsel Hemşireler Derneği (AHNA) ve birçok profesyonel hemşirelik kuruluşu tarafından meslekte tanınmış ve uygulanmıştır. Bu kapsamda hemşire koçluğunun tanımına bakacak olursak; “Sağlıklı ya da sağlığı bozulmuş kişiyi merkeze yerleştiren ve yardımcı olan hemşirelik rolünün; sağlık hedeflerinin oluşturulmasında, yaşam tarzı değişikliği yaratılmasında, sağlığı geliştirme ve hastalık yönetimi amaçlı davranış değişim sağlanması amacıyla etkin kullanılması.” şeklinde tanımlanır.

Dünya geneli hemşirelikte koçluk yaklaşımına ilgi artmıştır. Hemşirelik koçluğuna ilgi; bazı hemşirelik okullarının, mesleki kuruluş ve derneklerin iş birliğiyle ve çalışmalarıyla, sağlıklı veya sağlıklı olmayan bireylerin potansiyellerini keşfetmelerini desteklemede motivasyon sağlama, ilham verme ve güçlendirme amaçlı stratejilerle başlamıştır. Görülmüştür ki, koçluk yaklaşımı aslında hemşirelerin mesleki rolünün özünde vardır. Hemşireler eğitimle kazandıkları yetkinlikle koçluk yaklaşımını; insanı merkezine alarak, hümanist ve bütüncül bakış açısıyla etkili bir araç olarak kullanır. Bu nedenden ötürü hemşirelerin akredite edilmiş ve temel koçluk yetkinlikleri kazandıran eğitim programlarıyla; koçluk eğitimi alarak, koçluk becerisi kazanmaları mesleki alanlarında uzmanlıklarıyla birlikte ayrıca etki güçlerini arttırır.

Dünya geneli en önemli organizasyonlar arasında yer alan ICF’in de belirttiği üzere profesyonel koçluk yetkinliği kazanmak için koçluğa özel akredite eğitim alınması gerekir.  Profesyonel koçluk yetkinliği kazanmak isteyen hemşireler, koçluğun temel yetkinlikleri ve etik kuralları ile uyumlu ICF akredite koçluk eğitimi seçerek eğitim yolculuğuna girebilir. Hemşireler için ICF akredite koçluk eğitimi almak, ardından koçlukta unvanlanma sürecinde ilerlemelerine ayrıca katkı sağlar.

Profesyonel Koçluk Yetkinliği Kazanmak İçin Koçluk Eğitimi Seviyeleri Nelerdir?

ICF organizasyonu dünya geneli hizmet veren koçluk akademilerinin, koçluk eğitimi programlarını standartları belirlenmiş seviyelerde akredite eder. ICF global web sayfasında da açıklandığı üzere, 7 Ocak 2022 tarihinden itibaren geçerliliği olan koçluk eğitimi programı standartları şu şekildedir:

• Koçluk Eğitiminde 1. Seviye Akreditasyon: Kişilere profesyonel koçluk yapma yetkinliği kazandıran, koçluğun temel yetkinliklerini ve etik kurallarını kapsayan en az 60 saatlik ve en fazla 124 saatlik koçluk eğitimidir. Bu seviye koçluk eğitimi programı profesyonel koçluk yolculuğunda mezunlarına Associate Certified Coach (ACC) unvanına başvuru hakkı kazandırır.
• Koçluk Eğitiminde 2. Seviye Akreditasyon: En az 125 saatlik ve en fazla 175 saatlik koçluk eğitimiyle mezunlarına Professional Certified Coach (PCC) unvanına başvuru hakkı kazandırır.
• Koçluk Eğitiminde 3. Seviye Akreditasyon: 75 temaslı öğrenme saati içeren MCC Akredite Eğitim olarak tanımlanır. Profesyonel koçluk yolculuğunda koçlara Master Certified Coach (MCC) unvanına başvuru hakkı kazandırır.
• Sürekli Koçluk Eğitimi CCE Akreditasyonu: Profesyonel koçluk yolculuğunda mesleki gelişimini arttırmayı arzu edenlere öğrenim ve/veya ICF unvanlarını yenilemek arzusunda olanlara da tamamlayıcı nitelikte olan ve 40 saatin altında eğitimlerle sürekli eğitim amaçlı yapılandırılan programlardır. Kaynak geliştirme niteliğinde olarak da tanımlanan bu programlar; profesyonel koçluk mesleğinde kişisel ve mesleki gelişim, çeşitli koçluk araçları ya da değerlendirmeleri, iş kurma ya da ICF’in temel yetkinliklerinin dışında materyallerle yapılandırılan eğitimlerdir.

Hemşirelerin kariyer yolculuğunda mesleğin değişen rollerinden biri olan koçluk yetkinliğinin önemini kanıtlamaya yönelik; çok merkezli kapsamlı çalışmalar yürütülmesi önemlidir. Ayrıca hemşirelere yönelik koçluk yetkinliği kazandıracak mesleki dernek ya da alanında otorite olmuş kuruluşlar liderliğinde akredite programlar oluşturulması, koçluk temelli mesleki gelişim programlarının standartlarının oluşturulması önerilir.

Sağlık bakım hizmeti alanında önemli rol oynayan hemşirelerin, koçluk modelini içselleştirmeleri ve kullanabilmeleri amacıyla fakültelerde gerekli eğitim ve desteğin yanı sıra, koçluk yaklaşımının klinik uygulamalara entegrasyonun sağlanması ayrıca önem teşkil eder.

Kaynaklar

1. https://coachingfederation.org/coaching-education/level-1-accreditation Erişim tarihi: 31.10.2022
2. https://www.icfturkey.org/kocluk-hakkinda/bir-koc-olmak-icin/ Erişim tarihi: 31.10.2022
3. Calma, K., Halcomb, E. M. ve Stephens, M. (2019). The impact of curriculum on nursing students’ attitudes, perceptions and preparedness to work in primary health care: an integrative review. Nurse Educ. Pract., 39, 1-10.
4. Davies, N. (2021). The rise of the nurse coach. https://www.independentnurse.co.uk/professional-article/the-rise-of-the-nurse-coach/234557/
5. Kivela, K., Elo, S., Kyngas, H. ve Kaariainen, M. (2014). The effects of health coaching on adult patients with chronic diseases: A systematic review. Patient Education and Counseling, 97 (2), 147-157.
6. American Holistic Nurses Association. (2021a). What is holistic nursing? https://www.ahna.org/About-Us/What-is-Holistic-Nursing
7. American Holistic Nurses Association. (2021b). Coaching, health coaching, and nurse coaching. from https://www.ahna.org/Home/Resources/Nurse-Coaching.
8. Dossey, B. ve Luck, S. (2015). Nurse Coaching Through  a Nursing Lens: The Theory of Integrative Nurse Coaching. American Holistic Nurses Association, 35(4), 10-3, 25.
9. İçerik görseli Amy Hirschi tarafından Unsplash üzerinden yüklenmiştir.