Tip 1 Diyabet Yönetimi ve Başarının Sırrı?

Tip 1 diyabet yönetimi diyabet tedavisine uyumda oldukça önemlidir.

Tip 1 diyabet hayatınıza girdiyse eğer diyabet yönetimi kavramıyla da muhtemelen karşılaşmışsınızdır. Tip 1 diyabetle yaşam yolculuğunuzda, diyabet yönetimini öğrenmek sorumluluğunuz olur.

Diyabetle yaşam yolculuğunuzda tip 1 diyabet yönetiminde başarılı olmayı ister misiniz? Sevgili diyabetliler o zaman bu yazımın diyabet yönetiminizde size katkı sağlamasını temenni ederim.

Tip 1 diyabet yönetiminde başarının sırrı, önce diyabetlinin öz yönetim becerilerini geliştirmesi; ardından kararlılık, motivasyon ve sabırla gönülden sorumluluk üstlenmesidir.

Dünyada son rakamlarla 1.1 milyondan fazla tip 1 diyabet tanılı çocuk ve ergen yaşamaktadır. Tüm diyabetlilerin yaklaşık %10’u tip 1 diyabet tanısı alır. Her yaşta insanı etkilemekle birlikte, genellikle çocuklarda ya da genç erişkinlerde daha sık gelişir.

Tip 1 diyabet yönetimi ise tedavinin en önemli basamağıdır.

Tip 1 diyabet, vücudun savunma sisteminin pankreasın insülin hormonu üreten hücrelerine saldırması sonucu gelişen otoimmün bir hastalıktır. Pankreas, hücre harabiyetine bağlı çok az insülin hormonu üretir ya da hiç insülin üretmez.

Tip 1 Diyabet Yönetimi

Tip 1 diyabet yönetiminde etkinlik sağlamak tedavi uyumunda da başarı getirir. Tip 1 diyabet yönetimi, diyabetli çocuk, ergen ya da erişkinler için, yaşam boyu öğrenme anlayışıyla birlikte bireysel sorumluluk gerektirir. Tip 1 diyabetli bireylere, diyabet öz yönetim becerisi kazandırılması ve öz yönetim desteği sağlanmasında sağlık bakım uzmanı ekibine de önemli sorumluluklar düşer.

Tip 1 diyabetle yaşamda; diyabetlilerin bireysel özellikleri, sosyal destek düzeyleri, sağlık inançları gibi çeşitli faktörler tedavi uyumunu olumsuz etkileyebilir. Tip 1 diyabet yönetimi sürecinde, diyabetlilerin ve yakınlarının diyabet eğitimi ile desteklenmesi ve yaşam boyu öğrenme anlayışının kazandırılması önemlidir.

Kronik bir hastalık olan ve yaşam kalitesini etkileyen tip 1 diyabetin bakım ve tedavisinde, diyabetli bireyin sürece katılımı ve sorumluluk üstlenmesi önemlidir. Tip 1 diyabet yönetimi diyabetli çocuk, ergen ya da yetişkin bireyin tedavi uyumunu destekleyen öz bakım davranışlarıdır. Diyabet eğitimi ise, diyabet tedavisinin ve diyabet yönetiminin temelidir.

Tip 1 Diyabet Yönetimi Nasıl Olmalı?

Tip 1 diyabet yönetiminde etkili bir diyabet öz yönetimi eğitimi ve desteği almak önemli rol oynar.

Tip 1 diyabet yönetiminde diyabet eğitiminin başlıca hedefleri ise şöyle sıralanabilir:

• Diyabetli bireyin, diyabet yönetiminde gerekli bilgi ve öz bakım becerileri kazanmasının sağlanması.
• Diyabetli bireyin, diyabetle yaşama uygun yeni yaşam alışkanlıkları kazanmasının sağlanması ve bu alışkanlıkların sürdürülebilirliğinin desteklenmesi.
• Diyabetli bireyin yaşam kalitesinin korunması ve olası komplikasyonların önlenmesi ya da geciktirilmesi.
• Diyabetli birey ile birlikte ailesinin ve yakın sosyal çevresinin hastalık hakkında bilgilendirilmesinin sağlanması.
• Diyabetli bireyde, sağlıklı bir yaşam için olumlu davranış değişikliğinin sağlanması.
• Diyabet eğitiminin; diyabetli bireyin kişilik özellikleri, yaş grubu, sosyo-kültürel yapısı dikkate alınarak bireyselleştirilmesi.
• Diyabet eğitiminde bireyin fizyolojik, zihinsel ve ruhsal yapısının göz önünde bulundurulması.
• Diyabetli bireye öğrenmeyi öğreterek, yaşam boyu öğrenme alışkanlığı kazandırılması.
• Diyabet tedavi ve bakımında yer alan teknolojik gelişmelerin takip edilmesi ve diyabet eğitimine dahil edilerek bireyin yaşamına entegre edilmesi.
• Diyabet eğitiminin belli aralıklarla değerlendirilmesi ve probleme dayalı yaklaşımla eğitimin sürekliliğinin sağlanması.
• Diyabetli bireyin eğitiminde gerektiğinde diyabet akran desteğinin sağlanması.

Tip 1 diyabet yönetimi; diyabetli bireyin tıbbi beslenme planını yürütmesi, düzenli fiziksel aktivite planlaması, tıbbi ilaç tedavisinin etkin yürütülmesi, bireysel kan şekeri izlemi ve diyabet öz yönetimi eğitimi/desteği şeklindedir.

Tip 1 Diyabet Yönetiminde Başarı

Tip 1 diyabette, diyabet tedavi uyumunda başarı önemlidir. Tip 1 diyabet yönetiminde, öz bakım beceri ve davranışların geliştirilmesi diyabetli bireyin sorumluluğundadır.

Diyabet sağlık bakımı ekibinin desteğiyle öz disiplin, kararlılık, uyum ve motivasyon tip 1 diyabet yönetimi sürecinde başarının kilit noktasıdır.

Tip 1 diyabet yönetiminde başarınızı güçlendirecek ipuçları:

• Diyabetle aktif bir yaşam sürün ve keyif aldığınız spor aktivitelerini yaşamınıza katın.
• Sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanın ve tükettiğiniz besinlerin kan şekerine etkisini öğrenin.
• Diyabetle yaşam boyu öğrenme alışkanlığı kazanın. 
• Günlük beslenme, egzersiz, kan şekeri ve insülin dozu ilişkisini iyi yönetin.
• Kan şekeri takip ve kaydını düzenli yürütün. Mümkünse, diyabet teknolojilerinden faydalanın.   
• İnsülin dozlarınızı tükettiğiniz besinlere ve kan şekerinize göre ayarlamayı bilin. Mümkünse, karbonhidrat sayımına göre insülin uygulama yöntemini öğrenin.
• Başka hastalık durumunda insülin doz ayarlarınızı, diyabet sağlığı bakım ekibinizle birlikte gözden geçirmeyi ihmal etmeyin.  
• Kan şekeriniz hedefin üstünde (hiperglisemi) ya da hedefin altında (hipoglisemi) olduğunda nasıl yöneteceğinizi bilin ve gerekli önlemleri alın.
• Ayak sağlığınıza önem gösterin ve düzenli diyabet sağlığı bakım ekibinize ayak muayenenizi yaptırmayı ihmal etmeyin.
• Diyabetle yaşam, psikolojik sağlığınızı ve yaşamla uyumunuzu etkiliyorsa uzman desteğinden faydalanın.
• Düzenli diş hekiminize gitmeyi aksatmayın.
• Diyabet aşı programınız hakkında, hekiminiz ya da diyabet eğitim hemşirenizden bilgi alın.
• Diyabetli arkadaşlar edinin ve gerektiğinde diyabet akran desteği alın.

Tip 1 Diyabetle Yol Arkadaşlığı

Her insanın doğumla ölüm arasında bir yaşam yolculuğu vardır. Bireyin kendine has özellikleri, yaşama bakış açısı, sağlık inançları ve bilgi birikimi yaşamındaki sağlık anlayışını oluşturur.

Tip 1 diyabet gibi kronik hastalıklar, bazen çocukların, ergenlerin ya da yetişkinlerin  yaşam yolculuklarına ansızın eşlik eden yol arkadaşı olur. Öyle bir arkadaşlıktır ki bu, diyabetli bireyin fiziksel, zihinsel, psikolojik ve ruhsal sağlığını etkileyebilir kimi zaman. Hatta diyabetliye destek olmak amacıyla; bazen aile bireyleri, okul çevresi, iş çevresi ya da sosyal çevresi de bu yolculuğa katılır.

Tip 1 diyabetle yaşam yolculuğunda; diyabetli bireyin ya da yakınlarının en önemli sorumluluğu tip 1 diyabeti sevgi dolu birliktelik anlayışıyla yönetmektir.

Tip 1 diyabeti yaşam yolculuğunuzda asla engel olarak değil, bir yol arkadaşı olarak görün her zaman. Sağlıkla ilgili yanlış inançlarınızı mutlaka tanıyın ve olumlu yönde dönüştürün yolculuğunuzda.

Tip 1 Diyabetle Sağlıklı Yaşam

Tip 1 diyabetle yaşamda; günlük yaşam alışkanlıklarınızı diyabetle yaşama uygun ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarına dönüştürmeniz ise ayrıca önemlidir.

Tip 1 diyabetle sağlıklı bir yaşam, tedaviye uyum ve başarılı bir diyabet yönetimi gerektirir. Tip 1 diyabet hakkında bilgi düzeyinizi ve farkındalığınızı ne kadar geliştirirseniz, bu size diyabet yönetiminizde katkı sağlar. Diyabet yönetiminde karşılaştığınız problemlerde; sorunu tanımlama, çözüm bulma ve harekete geçme gibi problem çözme teknikleriyle sorunların üstesinden daha rahat geleceksinizdir.

Tip 1 diyabet yönetiminde başarının sırrı, diyabet öz yönetim becerilerinizi geliştirerek, kararlılık, motivasyon ve sabırla gönülden sorumluluk üstlenmenizdir.

Fotoğraf Unsplash aracılığıyla

Sorumluluk Reddi Beyanı:

Bu sitede sunulan içerikler ve materyaller sadece bilgilendirme amaçlıdır. Paylaşımlar tıbbi hizmet, tıbbi talimat veya tıbbi öneri olarak anlaşılmamalıdır. Bu sitede yer alan bilgilerin hiçbiri, sağlık uzmanları ile yapılan görüşmelerin yerini almayı amaçlamamaktadır. Bu nedenle; sağlıkla ilgili her türlü gereksinimiz için mutlaka hekim, hemşire, diyetisyen, eczacı ya da ilgili diğer sağlık uzmanlarına danışmanız ve tavsiyelerine uymanız önemlidir.

Kaynaklar

1. International Diabetes Federation (IDF) Erişim tarihi: 24.03.2020